«Οι απόρρητοι φάκελοι Καραμανλή»/ Κ. Καραμανλής: Εγώ κοιτούσα το εθνικό συμφέρον

 

Σε μία κατάμεστη αίθουσα πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο «Imperial» η παρουσίαση του βιβλίου «Οι απόρρητοι φάκελοι Καραμανλή» του δημοσιογράφου, διευθυντή της εφημερίδας Εστία, Μανώλη Κοττάκη, στην εκδήλωση που συνδιοργανώνουν η Λαρισαϊκή Λέσχη και οι Εκδόσεις Λιβάνη.

Κεντρικό πρόσωπο στην εκδήλωση ο ίδιος ο «πρωταγωνιστής» του βιβλίου, ο Κώστας Καραμανλής, η παρουσία του οποίου αποτέλεσε πόλο έλξης για δεκάδες Λαρισαίους. Ο πρώην πρωθυπουργός έγινε δεκτός με ιδιαίτερη θέρμη από τους παρευρισκόμενους κατά την είσοδο του στην αίθουσα, ενώ ο ίδιος δεν θέλησε να κάνει μία δήλωση στους δημοσιογράφους.

Το βιβλίο καλεί τον αναγνώστη σε µία δεύτερη ανάγνωση των καθοριστικών σταθμών της περιόδου 2004-2009, παραθέτοντας άγνωστα ντοκουμέντα, μαρτυρικές καταθέσεις, νομικά και διπλωματικά κείμενα, όπως σημείωσαν κατά την παρουσίασή του ο διδάκτωρ Γεωπολιτικής, επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Γεώργιος Κ. Φίλης, ο δημοσιογράφος Γιάννης Τριάντης και ο συγγραφέας.

Ο κ. Φιλης ανέλυσε τη γεωστρατηγικη θεση της Ελλάδας, σημειώνοντας πως οι μεγάλες δυνάμεις αντιλαμβάνονται τη σημασία της χώρας μας. «Η Ελλάδα είναι μαγαζί-γωνιά κι εκείνη την εποχή ήμασταν σε ένα μεταβατικό στάδιο, κάτι που είχε διαβλέψει ο Κώστας Καραμανλής» σημείωσε χαρακτηριστικά και παρουσιάζοντας τα δεδομένα του υβριδικού πολέμου αναρωτήθηκε «αν όλα αυτά που συνέβησαν, υποκλοπές, φωτιές, Βατοπέδι, τουρκικές προκλήσεις, κανιβαλισμος από μιντια επί Καραμανλή ήταν τυχαία;».

Χαιρετισμό απηύθυνε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Αγοραστός, χαρακτηρίζοντας το βιβλίο του Μανώλη Κοττάκη «εθνικό πόνημα για τις επόμενες γενιές». Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο πρόεδρος της Λαρισαϊκής Λέσχης, αντιπτέραρχος Γρηγόρης Πρεζεράκος.

 

Στο βιβλίο αναλύονται  με βάση πληροφορίες και ντοκουμέντα πτυχές του επονομαζόμενου σχεδίου «Πυθία» και μάλιστα παρουσιάζεται το πλήρες βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών. Παράλληλα παρουσιάζονται  πρακτικά από Συνόδους Κορυφής και από συναντήσεις του κ. Καραμανλή με ξένους ηγέτες. Στόχος είναι να αναδειχθεί  ο ρόλος των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου και είναι χαρακτηριστικό πως έρχονται στο φως ακόμα και πρακτικά από τη συνάντηση Ομπάμα- Καραμανλή.

Ο Μανώλης Κοττάκης «ξετυλίγει»» το αόρατο νήµα που συνδέει τις υποκλοπές, τη διπλωματία των αγωγών, το φυσικό αέριο, τις φονικές πυρκαγιές του 2007, τις απειλές κατά του πρώην πρωθυπουργού, το βέτο στο Βουκουρέστι, το Βατοπέδι και τον Δεκέμβρη του 2008. Μια σειρά από ντοκουμέντα και νομικά κείμενα, φωτίζουν τους πραγματικούς πρωταγωνιστές αλλά και κάθε μορφής επιδιώξεις στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή.

Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στις σχέσεις του πρώην πρωθυπουργού με τις ΗΠΑ, την πολιτική του απέναντι στη Ρωσία, τη στόχευση της ενεργειακής πολιτικής του ακόμα και για το φερόμενο σχέδιο δολοφονίας του. Ο κ. Καραμανλής  δεν πιστεύει ότι υπήρχε σχέδιο φυσικής του εξόντωσης, ωστόσο – όπως αναφέρεται στο βιβλίο – επισημαίνει πως «μετά την πολιτική των αγωγών άρχισαν να συμβαίνουν διάφορα  περίεργα πράγματα, όπως απαγωγές επιχειρηματιών, οι  φωτιές του 2007 και ο Δεκέμβριος  του 2008, κατά τη διάρκεια του οποίου έγιναν επεισόδια ασύμμετρα σε σχέση με το αναμφισβήτητα θλιβερό γεγονός. Δεν ξέρω αν πίσω από αυτά κρύβονταν Κοσσοβάροι, Τούρκοι, Αλβανοί, Σκοπιανοί, όποιοι άλλοι. Αλλά οι ΗΠΑ είναι δύναμη με παγκόσμια μάτια».

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Κοττάκης στις συζητήσεις που είχε  ο πρώην πρωθυπουργός του είπε  πως : «Εγώ κοιτούσα το εθνικό συμφέρον. Δεν ήταν οικονομικό το θέμα. Την ανισότητα γεωπολιτικού  βάρους, όπως τουλάχιστον την προσλαμβάνουν πολλοί στα δυτικά κέντρα αποφάσεων, κάθε σοβαρός Έλληνας ηγέτης πρέπει να  σκέφτεται πως θα την αντιμετωπίσει . Οι αγωγοί ήταν εθνική πολιτική γιατί παρέκαμπταν την Τουρκία και έλεγχαν τη ροή του φυσικού αερίου προς Αλβανία – Σκόπια. Δεν ήταν αντιαμερικανική πολιτική. Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν ορισμένοι κορυφαίοι Αμερικανοί διπλωμάτες ήταν τουλάχιστον περίεργος».

Παράλληλα ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρεται στις κινήσεις που είχαν γίνει εκείνη την περίοδο στο ενεργειακό πεδίο. Ειδικότερα στις συζητήσεις που είχε με τον Μανώλη Κοττάκη σημείωσε πως «τον καιρό που εφάρμοζα αυτή την πολιτική δεν υπήρχε αμερικανικό ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Αλλά ήταν η κυβέρνησή μου που δρομολόγησε πριν από τους ρωσικούς αγωγούς τον ανταγωνιστικό αγωγό ITGI, που είχε ένθερμη δυτική-και κυρίως αμερικανική- στήριξη. Εγκαινιάσαμε με τον Ερντογάν, παρουσία του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας Σάμιουελ Μπόντμαν, την κατασκευή του ελληνοτουρκικού κομματιού του, το 2005, και μετά τη λειτουργία του, δυο χρόνια αργότερα. Εμείς συμφωνήσαμε με τη Βουλγαρία, το 2009, και την κατασκευή του Διασυνδετηρίου Αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας, που είχε επίσης δυτική-και κυρίως αμερικανική-στήριξη. Ακριβώς γιατί η στόχευση δεν ήταν αντιαμερικανική ή αντιρωσική αλλά ήταν η ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας, αξιοποιώντας και ενισχύοντας τη θέση της με όλους τους δυνατούς τρόπους και έναντι όλων. Οι ΗΠΑ όμως ήθελαν το μονοπώλιο, χωρίς να προσφέρουν ανταλλάγματα, ούτε για την ενίσχυση της γεωπολιτικής μας θέσης ούτε για την ασφάλειά μας».

Στο βιβλίο σημειώνεται πως προϋπόθεση  για την ανατροπή της κυβέρνησης Καραμανλή ήταν το το Βατοπέδι και ο θυελλώδης Δεκέμβριος του 2008. Ειδική ενότητα υπάρχει για τα  τεκταινόμενα  εκείνης της περιόδου, υπό τον τίτλο «ο αόρατος πρόξενος των ΗΠΑ πίσω από το «coup» του Βατοπεδίου».  

Ειδικότερα γίνεται εκτενής αναφορά στις κινήσεις που έκανε τότε ο Αμερικανός διπλωμάτης Χόιτ Μπράιαν Γι, που ήταν πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη. Αναφέρεται μεταξύ άλλων πως «μέσα στο πρώτο οκτάμηνο του 2008 επισκέφθηκε μονές του Αγίου Όρους, μεταξύ αυτών και τη Μόνη Βατοπεδίου  προκειμένου να εντοπίσει στοιχεία για δήθεν σκάνδαλα της Ν.Δ.».

Μάλιστα δημοσιεύεται για πρώτη φορά το απόρρητο δελτίο πληροφοριών με αριθμό πρωτοκόλλου 1334/ 4-11-2008 και θέμα «δραστηριότητα κύκλων του αμερικανικού προξενείου Θεσσαλονίκης» που περιλαμβάνεται στη δικογραφία της «Πυθίας».  Ειδικότερα αναφέρονται τα εξής:

«Σύμφωνα με πληροφορίες πηγής υψηλής αξιοπιστίας :

α. Κύκλοι του εν θέματι προξενείου συγκεντρώνουν στοιχεία με περιπτώσεις αδιαφάνειας ή διαφθοράς στην περιοχή της ζώνης ευθύνης του, στις οποίες εμπλέκονται δημόσια πρόσωπα, όπως εκπρόσωποι της ΤΑ (τοπικής αυτοδιοίκησης), προκειμένου να αποσταλούν στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα

β. Κριτήρια για την επιλογή τέτοιων περιπτώσεων αποτελεί η ενασχόληση με αυτές ελληνικών ΜΜΕ ευρείας εμβέλειας κυκλοφορίας.

2. Παρακαλούμε για την ενημέρωση σας».

Επίσης, καταγράφονται αναλυτικά όλα τα γεγονότα εκείνης της περιόδου αλλά και η απόφαση του 2017 από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθήνας που έκρινε ότι  «δεν υπήρξε δόλος και ζημιά για το δημόσιο ταμείο» από την υπόθεση του Βατοπεδίου και έκρινε αθώους όλους τους κατηγορούμενους.

Κώστας Καραμανλής: « Άλλο το να ΄σαι αετός και άλλο να τον κάνεις. Άλλο το να θωρείς κορφές και άλλο να τις φτάνεις».

«Με ακεραιότητα, τίποτα άλλο δεν μετράει. Χωρίς ακεραιότητα, τίποτα άλλο δεν μετράει».

Το απόφθεγμα αυτό, που αποδίδεται στον Winston Churchill, από τις κορυφαίες προσωπικότητες του 20ου αιώνα και πατέρα της νίκης, συμπυκνώνει μέσα σε λίγες λέξεις μια μεγάλη αλήθεια: ότι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της προσωπικότητας και της διαδρομής κάθε ανθρώπου έχει να κάνει με το αν είναι καθαρή η ματιά και τα κίνητρά του, με το αν συναλλάσσεται με τους άλλους με ειλικρίνεια, με το αν η συμπεριφορά του είναι διαυγής και τα αισθήματά του ανυστερόβουλα. Αν τα έχει αυτά, έχει ήδη το μείζον. Αν δεν τα έχει τίποτα δεν μπορεί να αναπληρώσει την έλλειψη. Αν τα έχει θα διαπρέψει και θα αφήσει θετικό αποτύπωμα. Αν όχι θα βλάψει και τους γύρω του και την κοινωνία γενικότερα.

Ο Γιάννης Κεφαλογιάννης ήταν πάνω απ΄όλα ένας ακέραιος άνθρωπος. Ένας άνθρωπος ευθύς, ντόμπρος και αληθινός. Ένας πολιτικός, που, αντίθετα με πολυάριθμες άλλες περιπτώσεις, ήταν ξένος στην υποκρισία, την υστεροβουλία και την προσποίηση. Όταν πίστευε κάτι το έλεγε και το υποστήριζε με πάθος. Όταν θύμωνε σκοτείνιαζε ο ουρανός. Όταν χαιρόταν, φωτιζόταν το πρόσωπό του, ενθουσιαζόταν και γέλαγε με τον άδολο τρόπο ενός μικρού παιδιού.

Δεν ήταν εύκολος άνθρωπος ο Κεφαλογιάννης. Είχε ισχυρές αντιλήψεις τις οποίες υπερασπιζόταν παθιασμένα. Ήταν επίμονος, δεν το έβαζε κάτω ποτέ. Είχε το θάρρος της γνώμης του, ακόμη κι όταν ήξερε ότι αυτή δεν ήταν δημοφιλής ή εκείνη που θα επικρατούσε. Τον θυμάμαι συχνά να υποστηρίζει τις απόψεις του με πείσμα και ζέση, συχνά κόντρα σε όλους τους άλλους. Σε πολλές από αυτές που δεν μπόρεσε να τις επιβάλλει αποδείχτηκε εκ των υστέρων ότι είχε δίκιο.

Η φύση του αυτή τον οδηγούσε όχι σπάνια σε συγκρούσεις, σε αντιπαραθέσεις, σε διαφωνίες και έντονους διαλόγους. Πάντα με ευπρέπεια, αλλά με πάθος και πίστη. Είναι όμως κι αυτό δείγμα ανθρώπου καθαρού και έντιμου, με ξεκάθαρες ιδέες και προσήλωση στα ιδανικά του. Επικαλούμαι και πάλι τον Churchill: « Έχεις εχθρούς; Καλώς. Αυτό σημαίνει ότι ύψωσες το ανάστημά σου για κάτι, τουλάχιστον κάποτε στη ζωή σου».

Ο νεαρός γιατρός από τα Ανώγεια εξελέγη για πρώτη φορά Βουλευτής τον Μάϊο του μακρινού 1958. Γόνος μεγάλης και ιστορικής οικογένειας επιστρατεύθηκε να στελεχώσει το ψηφοδέλτιο τότε της ΕΡΕ και, όπως ο ίδιος διηγείτο με τον εκφραστικό του τρόπο, ήταν μία σειρά συμπτώσεων που οδήγησαν στην εκλογή του. Οι πολλές συμπτώσεις όμως δεν μπορεί να είναι απλές συμπτώσεις, αλλά προμήνυμα της μοίρας.

Αυτός ο πρωτόβγαλτος βουλευτής του ’58 έμελλε να διαγράψει μια από τις μακροβιότερες και πιο αξιοσημείωτες πορείες του δημόσιου βίου της χώρας μας. Μισό αιώνα μέλος του Κοινοβουλίου, έξι φορές μέλος της κυβέρνησης, κορυφαίο ηγετικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας.

Σημαντικό και ανεξίτηλο το έργο του. Αναρίθμητες οι ευεργετικές παρεμβάσεις του προς όφελος της ιδιαίτερης πατρίδας του.

- Καίρια η συμβολή του στον σχεδιασμό και λειτουργία του ΕΚΑΒ, του 166 δηλαδή, ως υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών το 1976.

- Το 1980 συντάσσει το νομικό πλαίσιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως υφυπουργός Εσωτερικών.

- Το 1989 ως υπουργός Δημόσιας Τάξης αποφασίζει την καταστροφή των φακέλων κοινωνικών φρονημάτων, βήμα ουσιαστικό και συμβολικό για την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών και την εθνική συμφιλίωση.

- Με ουσιαστικές πρωτοβουλίες στο Υπουργείο Τουρισμού και αργότερα Εσωτερικών που θήτευσε με επιτυχία το 1990-1991 και 1992-1993 αντίστοιχα.

- Πάντα ασυμβίβαστος σε θέματα αρχών. Όπως ήδη τονίστηκε σε τέτοια ζητήματα δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί του. Όταν διαφώνησε, ως αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών στην Οικουμενική Κυβέρνηση Ζολώτα το 1989, με την απευθείας ανάθεση των ψηφιακών παροχών του ΟΤΕ παραιτήθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη από την υπουργική του ιδιότητα.

- Αλλά και νωρίτερα, στα χρόνια της απριλιανής δικτατορίας, αντιτάχθηκε ενεργά, ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, υποστήριζε με θέρμη την επάνοδο της δημοκρατικής ομαλότητας, με αποτέλεσμα να παραπεμφθεί ενώπιον του στρατοδικείου.

Ο Γιάννης Κεφαλογιάννης ανήκε σε μια γενιά πολιτικών που η βασική τους φιλοδοξία ήταν η προσφορά στην πατρίδα και τους συμπολίτες τους. Αντί μακράς ανάλυσης στο σημείο αυτό θα προσφύγω σε ένα απόσπασμα του Γεωργίου Ράλλη, όταν για να αντικρούσει τις συκοφαντίες του δικτατορικού καθεστώτος, συνέγραψε το 1971 μια μελέτη με τίτλο « Η αλήθεια για τους Έλληνες πολιτικούς». Γράφει λοιπόν ο Γεώργιος Ράλλης: «¨…η πολιτική έθελξε από τις πρώτες ημέρες της ιδρύσεως του νέου κράτους τους εκλεκτότερους Έλληνες πολίτες. Και οι εκλεκτοί αυτοί πολίτες που διάλεξαν την πολιτική για να σταδιοδρομήσουν και αδιαφόρησαν για τα επαγγέλματα όπου θα μπορούσαν εύκολα να αναδειχθούν και να πλουτίσουν, αφοσιώθηκαν στο καθήκον με όλη τη δύναμη της ψυχής τους και τερμάτισαν τη σταδιοδρομία τους φτωχότεροι απ΄ότι ήταν όταν για πρώτη φορά αναμίχθηκαν στα κοινά».

Μια γενιά πολιτικών που διακρίνονταν για την ευπρέπεια, την εντιμότητα, την αγάπη για τη χώρα και τον λαό, την αίσθηση του καθήκοντος και της αποστολής τους. Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, Ευάγγελος Αβέρωφ, Γιάννης Αλευράς, Αναστάσιος Πεπονής, Παναγής Παπαληγούρας, Ηλίας Ηλιού και πολλοί άλλοι βεβαίως είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της σχολής που ανήκει και ο Γιάννης Κεφαλογιάννης. Προφανώς δεν ήταν όλα τέλεια, προφανώς δεν είναι όλα μαύρα σήμερα, η σύγκριση όμως δεν είναι ούτε χαρμόσυνη ούτε υποσχόμενη για το μέλλον.

Στη μακρά δημόσια διαδρομή του ο Γιάννης Κεφαλογιάννης , είχε τρία μεγάλα πάθη, όπως ο ίδιος τα ονομάτιζε. Πάθος για την Πατρίδα, πάθος για την Κρήτη και τους ανθρώπους της, πάθος για την παράταξή του.

- Η αγάπη του για την ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Ανώγεια, το Ρέθυμνο, την Κρήτη συνολικά ήταν παροιμιώδης. Πάντα έτοιμος να στηρίξει προσπάθειες και πρωτοβουλίες για την ανάπτυξή της, την προώθηση έργων υποδομής και επενδύσεων, πάντα πρωτοπόρος σε ιδέες και σχέδια για την πρόοδο του τόπου του. Αναρίθμητα τα έργα στην περιοχή που φέρουν τη σφραγίδα του.

Αυτή η αγάπη απευθυνόταν και στους συμπολίτες του. Παρών, προσιτός και ενεργός στα προβλήματα των απλών ανθρώπων και μάλιστα αδιακρίτως των πολιτικών τους προτιμήσεων. Στην εποχή πριν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα social media, τους επαγγελματίες επικοινωνιολόγους και image makers, ο Γιάννης Κεφαλογιάννης είχε άμεση, προσωπική, αδιαμεσολάβητη σχέση με τους πολίτες. Για περισσότερο από μισό αιώνα τους άκουγε, τους στήριζε, νοιαζόταν γι αυτούς. Ίσως ενίοτε, και σε σημείο υπερβολής. Ήταν πάντα δίπλα τους. Αποδεικνύοντας ότι αυτή η αμεσότητα, το δέσιμο με τους ανθρώπους σε προσωπικό επίπεδο, είναι το ισχυρότερο και σταθερότερο πολιτικό κεφάλαιο που μπορεί να κερδίσει με τη συμπεριφορά του ένα δημόσιο πρόσωπο.

Γράφει ο ίδιος για το βιβλίο του «Το χρονικό μια πορείας. Πενήντα χρόνια αγώνων» που εκδόθηκε ένα μόλις χρόνο πριν φύγει από τη ζωή:

 « Γράφτηκε κυρίως για να παροτρύνει τους νέους ανθρώπους να μην παρασυρθούν από το γενικότερο κλίμα απαξίωσης της πολιτικής ζωής και αφήσουν την διαχείριση των υποθέσεων του τόπου τους σε ανθρώπους αδιάφορους, ωφελιμιστές ή ‘’επαγγελματίες’’ της πολιτικής. Γράφτηκε για να τους δείξει ότι αν κανείς αγαπά τον τόπο του, μπορεί να αποβεί χρήσιμος σ΄αυτόν και να του προσφέρει πολλά. Και είναι βέβαιο ότι η ανταπόδοση που θα έχει, όχι στον υλικό τομέα, αλλά κυρίως σε επίπεδο αισθημάτων, συγκινήσεων και εμπειριών θα είναι μεγάλη».

- Εξ ίσου παθιασμένος ήταν με την παράταξη που υπηρέτησε με συνέπεια και πίστη όλες αυτές τις δεκαετίες. Στάθηκε πάντα μπροστάρης σε όλους τους αγώνες της, παρών στις καλές και τις δύσκολες ώρες της, υπερασπιζόμενος την ιδεολογία και την ιστορία της. Ακόμα κι όταν κάποτε πικραινόταν, ποτέ δεν έπαψε να αγωνίζεται για την ενότητα και το σφρίγος της. Υπηρέτησε με εντιμότητα όλους τους ηγέτες της, βάζοντας πάντα το συλλογικό καλό πάνω από τις όποιες θεμιτές φιλοδοξίες του. Είχε αυτήν την σπάνια αίσθηση χρέους απέναντι στους πολίτες, τις ιδέες, τις ρίζες και την ιστορική διαδρομή της παράταξης που χαρακτηρίζει μόνο τους ξεχωριστούς ανθρώπους.

- Είχε ακόμα την ασυμβίβαστη προσήλωση στα θέματα διαφάνειας.
Διαύγεια και διαφάνεια είναι άλλωστε θεμελιώδη ζητούμενα για σύννομο και ομαλό δημόσιο βίο. Ακόμη περισσότερο όταν προκύπτουν ζητήματα όπως αυτό της παρακολούθησης τηλεφώνου πολιτικού αρχηγού, δημοσιογράφου ή κάθε πολίτη. Σε τέτοιου είδους καταστάσεις η κάθαρση επέρχεται μόνο εφ΄ όσον αποσαφηνιστούν πλήρως. Το θέμα είναι τόσο βαρύ και σοβαρό που δεν επιτρέπεται ούτε αντέχεται να μείνουν σκιές ιοβόλες για την δημοκρατική ομαλότητα. Φως λοιπόν! Άπλετο φως!

Το να προκλήθηκαν τα γεγονότα αυτά από κυβερνητική πρωτοβουλία είναι εκτός από αντιδημοκρατικό και παράνομο, τόσο πέρα από κάθε όριο νοσηρής φαντασίας και πολιτικής ανοησίας που είναι αδιανόητο. Παραμένει όμως επιτακτική η ανάγκη να ξεκαθαριστεί ποιοί και με ποια δικαιολογία ζήτησαν κάτι τέτοιο και ποιοί και πώς το ενέκριναν. Η επίκληση του απορρήτου σε τέτοιες περιπτώσεις υποτάσσεται στην ανάγκη κάθαρσης του δημόσιου βίου. Όλα στο φως λοιπόν και από εκεί και πέρα απαραίτητες και με διακομματική συνεργασία οι διορθώσεις του θεσμικού καθεστώτος που διέπει και την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου αλλά και την εν γένει λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών. Αυτά τα στοιχειώδη για να αποτραπεί η περαιτέρω απαξίωση των θεσμών.

- Πάνω απ΄ όλα όμως ο Γιάννης Κεφαλογιάννης είχε πάθος με την Ελλάδα, την αναβάθμιση της διεθνούς θέσης της χώρας και την υπεράσπιση των εθνικών της δικαίων. Μεγαλωμένος στα δύσκολα χρόνια του Πολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου είχε πλήρη επίγνωση και ευαισθησία στη διαχείριση των εθνικών θεμάτων.

«Στα μεγάλα εθνικά θέματα δεν χωρούν παραχωρήσεις» συνήθιζε να λέει. Ακόμη αντηχεί στ΄ αυτιά μου η μόνιμη επωδός του για την ανάγκη εθνικής ομοψυχίας και ενιαίας εθνικής στρατηγικής.

Η διαχρονικά υπεύθυνη και δικαιωμένη αυτή στάση αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα στις μέρες μας. Το διεθνές σκηνικό έχει εισέλθει σε φάση αβεβαιότητας και αποσταθεροποίησης. Η απαράδεκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η παράταση του πολέμου εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τη διεθνή ειρήνη και ευταξία. Ήδη είναι παραπάνω από εμφανής η πιθανότητα εντάσεων, ίσως και αναφλέξεων και σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπως η Νοτιοανατολική Ασία, λόγω Ταϊβάν, αλλά και στα γειτονικά μας Βαλκάνια. 

Και όλα αυτά εν μέσω ενεργειακής, επισιτιστικής και οικονομικής κρίσης που επιβαρύνει δυσβάσταχτα τις ευρωπαϊκές χώρες, πρωτίστως βέβαια τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα.

 Η δε εικόνα της Δύσης, μπροστά στο καινοφανές σκηνικό και τις προκλήσεις των αναθεωρητικών δυνάμεων, είναι αποκαρδιωτική. Εμφανές έλλειμμα ηγεσίας, αδύναμες ή υπό κατάρρευση κυβερνήσεις, αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια και απαξίωση των πολιτικών συστημάτων. Ειδικά μάλιστα στην Ευρώπη, που προφανώς μας αφορά και πιο άμεσα. Είναι περισσότερο από ποτέ ανάγκη η Ευρώπη να αφυπνιστεί, να πάρει πρωτοβουλίες, να αντιδράσει συντονισμένα και τολμηρά. Διαφορετικά μας περιμένουν δυσάρεστες εξελίξεις.

Για τη χώρα μας η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο γιατί αντιμετωπίζει επιπρόσθετα την κλιμάκωση της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας σε όλα τα μέτωπα, από την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο μέχρι το Αιγαίο και τη Θράκη. Αψηφώντας κάθε έννοια σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, επιχειρεί να ανατρέψει το υφιστάμενο status quo και να επιβάλλει την ηγεμονία της, δυστυχώς άλλοτε με την σύμπραξη και άλλοτε με την ανοχή ή επιτήδεια ουδετερότητα των βασικών πρωταγωνιστών της διεθνούς ζωής. 

Είναι μέσα στο ζοφερό αυτό σκηνικό που καλείται η χώρα μας να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό, διευρύνοντας τα διεθνή της ερείσματα, βελτιώνοντας διαρκώς την αμυντική και αποτρεπτική της ικανότητα και κυρίως, πάνω απ΄ όλα, διαφυλάσσοντας και σφυρηλατώντας την εθνική ομοψυχία και την αποφασιστικότητα του συνόλου του Ελληνισμού να αποκρούσει παντοιοτρόπως κάθε απόπειρα σφετερισμού των δικαίων του.

Πέρασαν ήδη δέκα χρόνια που ο Γιάννης Κεφαλογιάννης έφυγε από κοντά μας. Δέκα χρόνια δεν είναι λίγα, μοιάζει όμως σαν χθες. Η καθαρή ματιά του, το φωτεινό του χαμόγελο, η λεβεντιά και η ντομπροσύνη του είναι ζωντανά στη μνήμη μας. Πρωτίστως για την οικογένειά του. Την σύζυγό του Ελένη, την τόσο διακριτική, συνάμα όμως, στιβαρή παρουσία δίπλα του. Τις κόρες του Χριστίνα και Δανάη και βέβαια την Όλγα που επάξια βαδίζει στα χνάρια του. Τα εγγόνια και τους συγγενείς του. Τους συγχωριανούς του και συντοπίτες του Ανωγειανούς, Ρεθυμνιώτες, Κρητικούς και πολλούς ακόμη σε όλη την Ελλάδα. 

Και για όλους εμάς, που είχαμε την τύχη να τον ζήσουμε από κοντά και το προνόμιο να μας τιμήσει με την φιλία του.

Αντί επιλόγου:
« Άλλο το να ΄σαι αετός
και άλλο να τον κάνεις.
Άλλο το να θωρείς κορφές
και άλλο να τις φτάνεις».

Ολόκληρη η ομιλία του π. πρωθυπουργού, κ. Κ. Καραμανλή για τον Σταύρο Ξαρχάκο και το βίντεο της απονομής τιμητικής διάκρισης

 

Μια ομιλία, που πραγματικά υπενθυμίζει την Ελλάδα, που αγαπήσαμε, καμαρώσαμε και ονειρευόμαστε να αναγεννηθεί ακόμη πιο πανώρια και υπερήφανη... Ήχοι, εικόνες συνυφασμένες έννοιες με την Πατρίδα, Ορθοδοξία, Βυζάντιο, Αιγαίο, ήθος και ηθική, ταυτότητα, ελπίδα, αναδύονται από τις λέξεις μιας ακόμη ιστορικής ομιλίας του π. πρωθυπουργού και αναδεικνύουν, άθελά του και λόγω της αυθεντικότητάς του, μαζί με το τιμώμενο πρόσωπο, και την δική του μοναδικότητα...
Νυν και εσαεί...

Πριν από λίγες μόλις μέρες είδαμε όλοι ένα ολιγόλεπτο βίντεο που έγινε viral στο διαδίκτυο.

 Ο Σταύρος Ξαρχάκος νουθετεί, συμβουλεύει, διορθώνει μια μουσική παρέα νέων στη Σύρο. Στις εικόνες αυτές αποτυπώνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο η προσωπικότητα του Ξαρχάκου.

Παθιασμένος, αθεράπευτα ερωτευμένος, ενθουσιώδης, με την μουσική και όχι μόνο. Γιατί το ίδιο ενθουσιώδης είναι με τους νέους, αυτός ο πάντα νέος, με την Ελλάδα, τις παραδόσεις και τις ρίζες μας, με το Αιγαίο. Γράφει στον Νίκο Γκάτσο σε ανέκδοτη επιστολή του το 1986 από τη Νέα Υόρκη: « … Από τότε που γεννήθηκα, όπου και να κατοικούσα, πάντα υπήρχε δίπλα ένα σχολείο. Ο ήχος γνώριμος και αναρωτιέμαι τι θα γινόμουν χωρίς αυτόν».

 Και παρακάτω συνεχίζει: «Ευτυχώς, στο τέλος υπάρχει πάντα το Αιγαίο. Αυτό το Αιγαίο της Παναγίας, το βαθύ και το γαλάζιο, με τα πανηγύρια και την ασετιλίνη, οι ψαράδες να ματσακωνίζουν τα καΐκια. Μυρίζω μίνιο και πίσσα».

Γεννήθηκε με θείο χάρισμα ο Ξαρχάκος. Αλλά δεν επαναπαύθηκε. Δούλεψε σκληρά, εδώ και στο εξωτερικό, δίπλα σε μεγάλους δασκάλους, για να φτάσει να γίνει ένας μεγάλος δημιουργός. Θείο χάρισμα δεν εννοώ μόνο το μεγάλο ταλέντο του, την πηγαία ικανότητα να γεννάει μουσική, δύσκολη μουσική, σύνθετη μουσική.

Εννοώ συνολικά τη φύση του. Ευλογημένη φύση. Ανήσυχη, γόνιμη, δημιουργική. Πλασμένη για τα μεγάλα και τα δύσκολα. Γιατί η σπάνια μουσική του δεινότητα, από μόνη της δεν θα επαρκούσε για να ολοκληρωθεί η ευρύτερη εικόνα του Ξαρχάκου.

Δωρικός, σεμνός, φειδωλός στα λόγια. Μιλάει με το έργο του και το έργο του μιλάει γι αυτόν.

Με αγάπη και ζεστασιά για τους ανθρώπους, κυρίως μάλιστα τους λιγότερο ευνοημένους. Αυτούς που τόσο εκφραστικά περιγράφει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος με τους ανεπανάληπτους στίχους: «άπονη ζωή μας πέταξες στου δρόμου την άκρη, μας αδίκησες».

Με σεβασμό και ενσυναίσθηση της κληρονομιάς μας. Λέει ο ίδιος όταν αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών: « Η Ελλάδα μάνα του καημού …. Γιατί στην ιστορία και στην παράδοση κουμπώνει η ψυχή μας. Η ολική επίθεση φωτονίων στον τόπο μας η θάλασσα και η μουσική φέρνουν ελπίδα. Χρέος μας είναι αυτή την ελπίδα να την κάνουμε πράξη για να ξαναβρεθούμε στην πλευρά της Ελλάδας του πολιτισμού και όχι στην Ελλάδα που πνίγει τα παιδιά της.

Προηγουμένως σας ανέφερα την ολική επίθεση φωτονίων. Προφανώς εννοούσα το Αττικό φως».
Με την Ελλάδα να είναι πάντα ο καημός και η έμπνευση του. Με βαθιά, ανυπόκριτη αγάπη και έγνοια για την πατρίδα. Ζει την αιθρία της ελληνικότητας, πονάει και πληγώνεται όμως για τις απογοητεύσεις που η πατρίδα συχνά επιφυλάσσει στα παιδιά της.

Αφού στηλιτεύσει το πνευματικό έλλειμμα της εποχής μας, την ψευτοηθικίζουσα Δύση και την υποβάθμιση της αισθητικής, τονίζει στην ίδια ομιλία: «το θείο δαιμόνιο της ανθρωπότητας οφείλει να ξεπεράσει όλα αυτά εφ όσον κινητοποιήσει τις πνευματικές, ηθικές δυνάμεις και αξίες που τρέφονται από εκείνες τις άχρονες και άχραντες πηγές. Ο δρόμος της ελληνικής μουσικής πραγματικότητας προς μια άλλη πορεία περνάει από το τραχύ μονοπάτι του μουσικού εκφυλισμού αλλοτριώνοντας και αλώνοντάς μας. Δεν στέρεψαν οι μουσικοί δημιουργοί. Η Ελλάδα μας στέρεψε από το λάλον ύδωρ της Κασταλίας πηγής, το ύδωρ το αλλόμενον της Ορθοδοξίας, της ζωντανής ψυχής του μαχόμενου δημιουργικά πολιτισμού μας».

Δεν είναι λοιπόν μόνο το θείο χάρισμα που έχει ο δημιουργός. Είναι το σύνολο των αντιλήψεών του, η αυθεντική του σχέση με τον ελληνισμό και τις ρίζες του, η αμεσότητα με την οποία αντικρύζει και εκφράζει την γνήσια λαϊκή παράδοση, το ατίθασο και ασυμβίβαστο της βαθύτερης ψυχής του που οδηγούν στο παραγόμενο αποτέλεσμα.

Ακούγοντας την μουσική που έγραψε για το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη, το «Τσιτσάνη διάλογοι» όπου οι μελωδίες του Τσιτσάνη συναντούν τον Χατζιδάκη και τον Παπαϊώαννου αλλά και τον Smetana, τον Bach, τον Mahler, τον Beethoven, τον Chopin και τον Mozart, την «Ωδή – Πορείας Εγκώμιον» όπου ενώνει όλη την ιστορία της χώρας μας μέσα από τους διαφορετικούς ήχους της Κρήτης, της Κύπρου, της Θράκης, του Πόντου και του Αιγαίου και το «Βαμβακάρης κατά Ξαρχάκο» ένα συγκλονιστικό ταξίδι στον μουσικό κόσμο του Μάρκου Βαμβακάρη, νιώθεις έκσταση και ψυχική ανάταση.

Γιατί ακόμα και ο μουσικά αδαής γίνεται μάρτυρας μιας ανεπανάληπτης μυσταγωγίας. Μυσταγωγία που προκαλείται από ένα εκρηκτικό, συνάμα όμως απόλυτα αρμονικό μείγμα ήχων και χρωματισμών. Μαγευτικό σημείο συνάντησης διαφορετικών μουσικών εκδοχών, εκεί που τα βυζαντινά – εκκλησιαστικά ακούσματα μετεξελίσσονται σε δημοτική και λαϊκή μουσική και παντρεύονται αρμονικά με τις δημιουργίες των μεγάλων κλασσικών.

Με άλλα λόγια ένα κράμα άρτια και ρωμαλέα διατυπωμένο που μεταλλάσσεται σε μεθυστική και παθιασμένη μουσική πανδαισία, όπου μελωδίες, ξεχωριστής η κάθε μία προέλευσης, γεννούν ένα απίστευτο μουσικό σύνολο. Σύνολο όμως που οι διάφορες εκδοχές έχουν ως πυρήνα την ελληνική μουσική παράδοση και στροβιλίζονται αρμονικά γύρω από αυτόν. Αυτό το δυσχερέστατο τόλμημα το αποτολμά ο Σταύρος Ξαρχάκος. Και το γεγονός ότι το υφαίνει με τέτοια επιτυχία τον καθιστά, χωρίς την παραμικρή διάθεση υπερβολής ή φιλοφρόνησης, μεγάλο δημιουργό.

Κυρίες και Κύριοι

Πιστεύω, και το πιστεύω βαθιά, ότι τίποτα σπουδαίο δεν γίνεται, αν υπακούει και συμβιβάζεται με τις επιταγές του συρμού, του καθωσπρεπισμού, της επιτήδευσης και της εφήμερης εμπορικότητας.

 Όλοι μας έχουμε τραγουδήσει και στίχους που τους έχουμε ξεχάσει την επόμενη μέρα.

 Αυτό που κάνει ένα έργο σπουδαίο, που αντέχει στον χρόνο, που όσες φορές κι αν το έχουμε ακούσει, λαχταρούμε να το ακούσουμε και πάλι είναι η αυθεντικότητά του. Ακόμα και οι μουσικά απαίδευτοι ενστικτωδώς καταλαβαίνουν τη διαφορά.

Το γνήσιο, το ανόθευτο, το πηγαίο μας συνεπαίρνει. Ακόμα περισσότερο επειδή είναι σπάνιο. Και είναι σπάνιο γιατί προϋποθέτει, εκτός από ταλέντο, γνώση και κόπο, κάτι μοναδικό.

Προυποθέτει ταυτότητα.

Ταυτότητα καθαρή και ασυμβίβαστη.

 Που αψηφά τα κελεύσματα της μόδας και των ψευδοστερεότυπων.

 Ταυτότητα που ξέρει από πού έρχεται, πού θέλει να πάει, τί θέλει να μεταδώσει στους συνανθρώπους της.

Ταυτότητα όμως σημαίνει αρχές, αξίες, επίγνωση του εαυτού σου, αίσθηση αποστολής.

Είναι αυτή η ταυτότητα που ξεχωρίζει τους μεγάλους από τους άλλους. Είναι αυτή η ταυτότητα που ξεχωρίζει τον Σταύρο Ξαρχάκο. Είναι αυτή η ταυτότητα που τον κάνει μεγάλο Έλληνα.

Αυτή η ταυτότητα που του δίνει τη δυνατότητα, να αναβλύζει από μέσα του αβίαστα σαν τρεχούμενο νερό, το μουσικό του δαιμόνιο αγκαλιασμένο σφιχτά με την εθνική και λαϊκή μας διαδρομή.

Είναι αυτή η ταυτότητα που κάνει ταυτόχρονα τον Ξαρχάκο έναν ενεργό πολίτη, με ευαισθησίες, ενδιαφέρον και αγωνία για τα κοινά.

Ένα πολιτικό ον με την ευρεία και υψηλή έννοια του όρου. Το 1973 γράφει την μουσική για το «Μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με πρωταγωνιστές την Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο και κύριο ερμηνευτή τον αλησμόνητο Νίκο Ξυλούρη, ένα μνημειώδες έργο, σύμβολο του αγώνα κατά του δικτατορικού καθεστώτος.

Αργότερα, ως ευρωβουλευτής, πάντα ενεργός στην υπηρεσία των εθνικών μας θεμάτων και των θεμάτων πολιτισμού και παιδείας. Γιατί γνωρίζει καλά ότι πολιτισμός και παιδεία είναι τα ασύγκριτα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ελληνισμού στο διεθνές στερέωμα. Αρχές του 1990 παραιτείται αιφνιδιαστικά από εκλεγμένος βουλευτής, απογοητευμένος από το πολιτικό σύστημα.

Ξεχωρίζω από την επιστολή παραίτησής του ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: « Μπορούν να πουν ότι είμαι ένας αιθεροβάμων καλλιτέχνης, απροσάρμοστος στα κόλπα και στους σκοτεινούς ρεαλισμούς της πολιτικής πράξης. Και εγώ θα απαντήσω. Ναι είμαι. Γιατί μόνο οι αιθεροβάμονες και απροσάρμοστοι καλλιτέχνες μπορεί να βοηθήσουν την πολιτική και κοινωνική δημοκρατία να περιορισθεί από την καταστροφή και την αυτοκτονία της».

Κυρίες και Κύριοι

Έλεγε για τον Ξαρχάκο ο μεγάλος Μάνος Χατζηδάκης τον Νοέμβριο του 1992. : «Τον ξεχώρισα από τη στιγμή που πρωτοφάνηκε κι εξακολουθώ να τον ξεχωρίζω σ΄ ό,τι κι αν κάνει. Ελπίζω να μείνει απερίσπαστος και να εξακολουθήσει τη μουσική του παρουσία στο τραγούδι. Γιατί το τραγούδι είναι ακριβό και οι άξιοι οφείλουν να το υπηρετούν μέχρι το τέλος».

Μην ανησυχείς Μάνο, ο Σταύρος είναι πάντα εδώ, κάθε χρόνο και καλύτερος, πιο δημιουργικός, πιο γόνιμος, να προσφέρει ποιότητα και γνησιότητα στον πολιτισμό μας, στην ζωή μας, στη χώρα μας.

Πριν από αρκετές δεκαετίες, ο μικρός Σταύρος άκουγε ρεμπέτικα και λαϊκά σε μια ταβέρνα, κοντά στο σπίτι του στα Εξάρχεια από τρεις πλανόδιους μουσικούς.

Από τη γιαγιά του άκουγε καντάδες και επτανησιακά τραγούδια. Τις Κυριακές, στη Ζωοδόχο Πηγή έψελνε ντυμένος παπαδάκι. Με αυτά τα βιώματα, σκληρή δουλειά, τελειομανία, απαράμιλλο ταλέντο και βαθιά παιδεία ο μικρός Σταύρος έγινε ο μεγάλος Ξαρχάκος. Μεγάλος αλλά πάντα νέος στην ψυχή και όχι μόνο. Αρκεί να τον δείτε να διευθύνει την ορχήστρα του!

Σταύρο Ξαρχάκο σε ευγνωμονούμε για όσα μας προσέφερες, για όσα μας προσφέρεις και για όσα θα μας προσφέρεις ακόμα. Στον ζοφερό ορίζοντα της εποχής μας με τις παγκόσμιες προκλήσεις του πολέμου, της κλιματικής αλλαγής, των κοινωνικών ανισοτήτων, έχουμε όλοι περισσότερο ανάγκη από ποτέ, να ακούσουμε «κάντε υπομονή κι ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός.

Σταύρος Ξαρχάκος: ΝΥΝ και ΕΣΑΕΙ».

1/06/2022 Κώστας Καραμανλής: « Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών»

 

Διανύουμε μέρες που μας γυρίζουν πίσω σε ένα σκοτεινό παρελθόν. Ένα παρελθόν που ήταν κοινή πεποίθηση πως είχαμε αφήσει πίσω μας. Ένα παρελθόν που η δική μας γενιά δεν έζησε και που ελπίζαμε ότι δεν θα ζήσουν τα παιδιά μας.

Προφανώς και δεν ήταν ένας κόσμος αγγελικά πλασμένος. Οξείες διαφορές, γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί, σφαίρες επιρροής ήταν γνώριμα φαινόμενα. Ακόμα και συγκρούσεις. Οι ανώφελοι και αδιέξοδοι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, η δήθεν Αραβική Άνοιξη και λίγο νωρίτερα οι εμφύλιοι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία το αποδεικνύουν.

Όμως πόλεμος ευρείας κλίμακας σε ευρωπαϊκό έδαφος, δίπλα στην καρδιά της Ευρώπης, θα έπρεπε να είναι αδιανόητος στον 21ο αιώνα. Ειδικά στην Ευρώπη που έχει μακρά και πολύ οδυνηρή εμπειρία πολέμων. Και όμως το αδιανόητο συμβαίνει.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι πράξη παράνομη, απαράδεκτη και καταδικαστέα. Όχι μόνο διότι προσβάλλει βάναυσα κάθε κανόνα Διεθνούς Δικαίου. Αλλά και διότι καμμιά επιχειρηματολογία, βάσιμη ή όχι, δεν δικαιολογεί την προσφυγή στην βία, τις καταστροφές και την αιματοχυσία, ιδίως μάλιστα εις βάρος αμάχων και αθώων.

Πέρα όμως από την απερίφραστη καταδίκη της εισβολής και την ηθικά και ανθρωπιστικά επιβεβλημένη συμπαράσταση στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε τις συνέπειες και τους κινδύνους που εγκυμονεί ο πόλεμος και προπαντός η παράτασή του.

Πρώτον , είναι ενδεχόμενο να επεκταθεί ο πόλεμος και πέραν του ουκρανικού εδάφους. Είτε στην ευρύτερη γειτνιάζουσα περιοχή ή και αλλού. Ηθελημένα ή εκ λάθους, από εσφαλμένο υπολογισμό ή προβοκάτσια. Δεν λείπουν ανά τον κόσμο εκείνοι, είτε κρατικές είτε μη κρατικές οντότητες που δρουν αυτόνομα από Κυβερνήσεις, όπως αντάρτες, τρομοκράτες, μισθοφόροι, εκμεταλλευόμενοι την ένταση και την αναταραχή, να επιδιώξουν να καρπωθούν οφέλη, εδαφικά, πολιτικά ή άλλα. Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαινε την γενίκευση του πολέμου με ανεξέλεγκτες πια διαστάσεις, ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Και δεν χρειάζεται καν αναφορά στο τι θα σήμαινε η πιθανότητα χρήσης πυρηνικών όπλων.

Δεύτερον, ο νέος ψυχρός πόλεμος δεν θα είναι αναβίωση του παλαιού. Θα είναι πολύ χειρότερος και πολύ πιο απρόβλεπτος. Από την μία γιατί στον προηγούμενο Ψυχρό Πόλεμο υπήρχε μια ξεκάθαρη διαχωριστική γραμμή με την σιωπηρή έστω παραδοχή ότι καμιά πλευρά δεν παραβίαζε τα εσκαμμένα της άλλης. Και από την άλλη διότι ο διπολικός κόσμος που προέκυψε μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά τις τριβές και τις κορυφώσεις του, ενείχε το στοιχείο της σταθερότητας που ελλείπει παντελώς από τον σημερινό πολυπαραγοντικό κόσμο. Με άλλα λόγια οι εντάσεις και οι συγκρούσεις σήμερα θα εξελίσσονται σε ένα πολύ πιο αβέβαιο και ασταθές περιβάλλον.

Τρίτον, μια παρατεταμένη σύγκρουση ενέχει το ρίσκο η αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις εξελισσόμενη σε αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και ενός ευρέος αντιδυτικού μετώπου. Χώρες δηλαδή που για τους δικούς τους λόγους θεωρούν ότι το μεταψυχροπολεμικό διεθνές σύστημα, πολιτικό, οικονομικό, νομισματικό διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Δύσης και εν πολλοίς ελέγχεται από αυτήν, σε βάρος των δικών τους συμφερόντων, να επιλέξουν την σύμπηξη ενός μετώπου που αμφισβητεί, αντιστρατεύεται ή και υπονομεύει την λειτουργία του συστήματος αυτού. Μια τέτοια σύγκλιση μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας αλλά και άλλων μεσαίων ή ανερχόμενων στο διεθνές στερέωμα παραγόντων θα συνιστούσε τεράστια πρόκληση για την Δύση και θα προμήνυε τεκτονικές αλλαγές στους σήμερα ισχύοντες κανόνες του παιχνιδιού με απροσδιόριστες τις συνέπειες και την τελική έκβαση μιας τέτοιας αντιπαράθεσης.

Τέταρτον, η παράταση του πολέμου καθιστά σχεδόν αδύνατη την αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων που χρήζουν επείγουσας συνεννόησης και συνεργασίας. Πρωτίστως της κλιματικής αλλαγής. Οι ειδικοί έχουν σημάνει συναγερμό, τα σημάδια είναι εδώ και επιδεινώνονται, έχει χαθεί πολύς και πολύτιμος χρόνος. Ένα ούτως ή αλλιώς δύσκολο αλλά υπεραναγκαίο στοίχημα για την ανθρωπότητα κινδυνεύει να χαθεί οριστικά με ανυπολόγιστες συνέπειες, αφού η επιβεβλημένη συμφωνία και τήρηση των συμφωνηθέντων προϋποθέτει κυρίως την ουσιαστική συμβολή των μεγάλων πρωταγωνιστών που είναι όμως και οι βασικοί υπεύθυνοι για την ρύπανση του πλανήτη.

Τέλος, οι επιπτώσεις στον οικονομικό τομέα είναι ζοφερές και οι προβλέψεις σε περίπτωση μακράς διάρκειας του πολέμου χειρότερες. Παρέλκει η λεπτομερής τους απαρίθμηση. Το σοκ όμως στον ενεργειακό τομέα, στην εφοδιαστική αλυσίδα, στις τιμές, στην παραγωγή και το εμπόριο προμηνύουν δύσκολες μέρες. Στην χειρότερη εκδοχή, επισιτιστική κρίση σε περιοχές του πλανήτη, πολιτική αστάθεια και αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Και πάντως για την Ευρώπη στασιμότητα, πληθωρισμό, πιθανώς ανεπάρκεια αγαθών, συνεπώς και διογκούμενη δυσαρέσκεια και αντίδραση.

Για το ενεργειακό

 

Στο ενεργειακό αρκεί η υπόμνηση ότι η προσπάθεια απεξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας θα είναι μακροπρόθεσμη και πολύ πιο ακριβή, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις κοινωνίες που πλήττονται, προφανώς κυρίως τις Ευρωπαϊκές.

Και στο επισιτιστικό τι μπορεί να συμβεί σε μια χώρα, όπως για παράδειγμα η Αίγυπτος, που εισάγει το 90% περίπου του σίτου που χρειάζεται από την Ουκρανία, σε κοινωνικοοικονομικό και κατά συνέπεια σε πολιτικό επίπεδο;

Και, κατ΄επέκταση, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μεταναστευτικό αλλά και τις ευρύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις για την χώρα μας.

Η προοπτική αυτή, δηλαδή μιας ογκούμενης οικονομικής κρίσης, με απτή αντανάκλαση στην κοινωνική ηρεμία και την ποιότητα της δημοκρατίας, ευρύτερα αλλά και στην Ευρώπη, μπορεί να εξελιχθεί στο δυσμενέστερο αν ληφθούν υπ όψιν δύο πρόσθετες παράμετροι. Αφ΄ενός η ήδη ορατή διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων σε όλο τον πλανήτη. Ο Joel Kotkin, διάσημος οικονομολόγος και κοινωνιολόγος σε άρθρο του στο συντηρητικό περιοδικό “Spectator” τόνιζε στις 7 Ιανουαρίου 2022 : «Η νέα απολυταρχία αναδύεται από μια αδυσώπητη συγκέντρωση πλούτου που έχει δημιουργήσει μια νέα πάμπλουτη ελίτ. Η οικονομική κληρονομιά της τελευταίας δεκαετίας είναι η υπερβολική εταιρική ενοποίηση, μια μαζική μεταφορά πλούτου στο ανώτερο 1% από την μεσαία τάξη».
Είναι αλήθεια ότι η κατανομή του πλούτου περιορίζεται διαρκώς σε λιγότερα χέρια και εξωθούνται στο περιθώριο ολοένα και περισσότερες κοινωνικές ομάδες που ανήκουν στα αστικά-μικροαστικά στρώματα. Υγιής όμως δημοκρατία χωρίς κοινωνική συνοχή δεν είναι εφικτή. Προοπτική ηρεμίας και ομαλότητας με αποκλεισμούς και στέρηση της ελπίδας από τους πολλούς για ένα καλύτερο αύριο, είναι όνειρο θερινής νυκτός.

Αφ΄ ετέρου τα όσα διαδραματίζονται στον χώρο της ενημέρωσης. Δεν ήταν ασύνηθες σε καιρό πολέμου η πληροφόρηση σε ένα βαθμό να είναι ελεγχόμενη, το φαινόμενο όμως απροσχημάτιστης προπαγάνδας και διασποράς fake news είναι ανησυχητικό. Αν σ΄αυτό προστεθούν τα ήδη εξαπλούμενα φαινόμενα του ανεξέλεγκτου λαϊκισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο αυθαίρετος αποκλεισμός της αντίθετης άποψης, η υπερσυσσώρευση ισχύος στην ενημέρωση σε λίγα ιδιωτικά χέρια, η κατάσταση επιδεινώνεται κατά πολύ. Μπορεί όλα αυτά να μην επηρεάζουν άμεσα την έκβαση του πολέμου, πρέπει όμως να προβληματίζουν σοβαρά για το είδος και την ποιότητα της δημόσιας ζωής που εκκολάπτεται στο όχι τόσο μακρινό μέλλον.

Ο πόλεμος πρέπει να τερματιστεί

Εφ΄ όσον λοιπόν ο πόλεμος είναι τόσο καταστροφικός και η παράτασή του εγκυμονεί πολλαπλάσιους κινδύνους επείγει ο τερματισμός του. Άλλωστε και όλοι οι εμπλεκόμενοι μόνο να χάσουν έχουν από την συνέχισή του. Πρωτίστως το θύμα, η Ουκρανία, με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και υλικές καταστροφές. Όμως και ο θύτης, η Ρωσία που ανεξάρτητα από την αμφιλεγόμενη στρατιωτική έκβαση, έχει σημαντικές απώλειες, σοβαρότατο κόστος από τις κυρώσεις και τεράστια φθορά κύρους. Αλλά και η Ευρώπη που ήδη βιώνει τις αρνητικές συνέπειες της σύγκρουσης και θα πληρώσει βαρύτατο τίμημα από την διαιώνιση της.

Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους πράγματι είχαν αποφασιστική συμβολή και στην ενιαία στάση της Δύσης στην κρίση αυτή και στην ουσιαστική στήριξη της Ουκρανίας. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο εάν έχουν εξ ίσου ισχυρά κίνητρα για την ταχεία περάτωση του πολέμου, αφού εκ των πραγμάτων δεν υφίστανται τις οδυνηρές του συνέπειες. Σε κάθε περίπτωση επ ουδενί στον ίδιο βαθμό.

Είναι η Ευρώπη που πρέπει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάπαυση του πυρός, την λήξη του πολέμου και την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Έργο δύσκολο, με πολλές παγίδες και αντινομίες αλλά αναπόφευκτο. Η Ευρώπη με τις γνωστές αδυναμίες της, την ανολοκλήρωτη ολοκλήρωσή της, τον αυτοπεριορισμό της σε ρόλο παθητικού θεατή στις παγκόσμιες εξελίξεις καλείται να υπερβεί εαυτόν και να βρει την δύναμη να πρωταγωνιστήσει.

Να αναλάβει πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα, στην αναζήτηση διπλωματικής διεξόδου, στην σταθεροποίηση της κατάστασης τουλάχιστον σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, στην εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, στην ανακούφιση του Ουκρανικού λαού. Οι προκλήσεις όμως αυτές προϋποθέτουν ουσιαστικά βήματα προς την Ευρωπαϊκή ενοποίηση, κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική, υπέρβαση των αδυναμιών που κληροδότησε η άκαιρη και βεβιασμένη διεύρυνση του 2004. Προϋποθέτει κυρίως ισχυρή πολιτική βούληση. Σε τελική ανάλυση αυτή την Ευρώπη θέλουμε, αυτήν οραματιζόμαστε. Για μια τέτοια Ευρώπη μας ενέπνευσε και μας συνεπήρε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και οι άλλοι μεγάλοι ηγέτες της Ευρωπαϊκής ιδέας.

Οι τοποθετήσεις και οι χειρισμοί του επανεκλεγέντος Γάλλου Προέδρου είναι ενθαρρυντικές. Το ίδιο και του Ιταλού πρωθυπουργού. Η απόφαση της Γερμανίας να επενδύσει σοβαρά στον αμυντικό τομέα επίσης, αρκεί βέβαια να το βλέπει μέσα στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο. Οι συμφωνίες του Minsk ίσως ένα σημείο εκκίνησης. Αν όμως και πάλι η Ευρώπη αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους, αν δεν ακουστεί η δική της φωνή στα της ηπείρου μας, τότε το μέλλον προοιωνίζεται δυσάρεστο για όλους μας.

Ιδιαίτερη προσοχή για την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη χρειάζονται τα Βαλκάνια. Τα χαρακτηριστικά της περιοχής γνωστά. Βεβαρυμμένο παρελθόν αιματηρών συγκρούσεων, υφέρποντες και μη εθνικοί ανταγωνισμοί, οικονομική και κοινωνική αστάθεια, δυσανάλογη παρουσία ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος. Αν σε αυτά προστεθούν οι ανοιχτές πληγές του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου και η ατυχώς μονομερής επέμβαση τότε της Δύσης και ο διαγκωνισμός μεγάλων δυνάμεων για σφαίρες επιρροής στην περιοχή γίνεται αντιληπτό ότι η κατάσταση μπορεί εύκολα να ξεφύγει.

Η Βοσνία Ερζεγοβίνη με το περίπλοκο και δυσλειτουργικό καθεστώς που την διέπει, αλλά και το Κόσοβο όπου βρίσκονται σε μόνιμη τριβή οι επιδιώξεις Αλβανών και Σέρβων είναι οι κυριότερες εστίες ανησυχίας. Η διαιώνιση του Ουκρανικού μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για την εκδήλωση αποσχιστικών τάσεων, συγκρούσεων ακόμα και αλλαγής συνόρων.

Όλα αυτά πρέπει η ΕΕ να τα προλάβει, στέλνοντας τα κατάλληλα μηνύματα, καθιστώντας απαγορευτικό το κόστος του οποιουδήποτε τυχοδιωκτισμού και εξασφαλίζοντας την προοπτική ένταξης στα κράτη της περιοχής, υπό τον όρο βεβαίως του απόλυτου σεβασμού των συνθηκών και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ο ρόλος της Ελλάδας πρέπει πάντα να είναι πρωταγωνιστικός σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, πρωτοπόρος της Ευρώπης στην περιοχή.

Με σαφές μήνυμα: στήριξη στις προσπάθειες για συνεργασία, ανάπτυξη, εξομάλυνση των όποιων διαφορών και βέβαια στον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

 Κομμένα όμως με το μαχαίρι οι αλυτρωτισμοί και οι βαλκανικής κοπής κουτοπονηριές!

Όπως ήδη ελέχθη η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι παράνομη, απαράδεκτη και καταδικαστέα. Για όλους τους λόγους που παρετέθησαν και πολλούς ακόμα. Απερίφραστα και καθαρά. Για την χώρα μας και για έναν ακόμα θεμελιώδη λόγο.

Διότι η Ελλάδα αντιτίθεται εξ ορισμού σε οποιαδήποτε εκδοχή αναθεωρητισμού και ανατροπής του status quo. Και για λόγους αρχής αφού η ανοχή σε τέτοιες τάσεις θα οδηγούσε αργά ή γρήγορα την Ευρώπη στα δεινά που εβίωσε το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα.

Πάνω απ΄όλα όμως επειδή η Ελλάδα γειτνιάζει με χώρα που και αναθεωρητικές επιδιώξεις έχει και με προσφυγή στην βία απειλεί αλλά και με παράνομη εισβολή και κατοχή σε βάρος της Κύπρου βαρύνεται.

 

Για την Κύπρο

Ειδικά σε ότι αφορά την Κύπρο, δεν μπορεί να μην σημειωθεί η καταφανής αναντιστοιχία στην στάση των περισσοτέρων συμμάχων και εταίρων. Ενώ δηλαδή, και ορθώς, καταδικάζεται η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επιβάλλονται κυρώσεις και ενισχύεται παντοιοτρόπως ο αμυνόμενος, το επί μισό σχεδόν αιώνα συνεχιζόμενο δράμα της Κύπρου αποσιωπάται απολύτως. Ακόμα χειρότερα, καταβάλλονται διαχρονικά προσπάθειες να γίνουν αποδεκτές λύσεις που θέτουν σε ίση μοίρα θύτη και θύμα, αναιρούν ακόμα και την υφιστάμενη κρατική οντότητα της Κύπρου, αποδέχονται αδιαμαρτύρητα τα τετελεσμένα της παράνομης κατοχής και εποίκισης και θα έθεταν σε τροχιά δορυφοροποίησης την Κύπρο προς την Τουρκία και μάλιστα σε πλήρη αναντιστοιχία με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Είναι χαρακτηριστικά επ’ αυτού τα εκ των υστέρων σχόλια του Λόρδου David Hannay, βετεράνου Βρετανού διπλωμάτη και εν πολλοίς παρασκηνιακού εμπνευστή του Σχεδίου Annan, όπως δημοσιεύτηκαν στην Cyprus Mail, στις 14 Σεπτεμβρίου 2014, όταν περιέγραφε την τελική μορφή του ως «ασύνετα γενναιόδωρη» για τους Τούρκους.

Αυτή η κατάφωρα υποκριτική αναντιστοιχία εκθέτει σοβαρά όσους ομνύουν ότι μάχονται υπέρ αξιών και αρχών, και εγείρει την υποψία ότι η επιλεκτικότητα στις ευαισθησίες υπαγορεύεται όχι από αρχές αλλά από γεωπολιτικές επιδιώξεις. Εκ των πραγμάτων έτσι αποδυναμώνεται η πολιτική, δικαϊική και ηθική υπεροχή του αφηγήματος της Δύσης.

Η ειρήνη δεν εξαγοράζεται

Αντίθετα με την Ελλάδα, η Τουρκία είναι χώρα αναθεωρητική. Επιδιώκει δηλαδή να μεταβάλλει την υφιστάμενη κατάσταση όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες προς όφελος της. Απόδειξη αυτού είναι η άμεση ή έμμεση στρατιωτική της εμπλοκή στο Ιράκ, στην Συρία, στον Καύκασο και στην Λιβύη. Η ενεργή ανάμειξη της στα εσωτερικά των βαλκανικών χωρών με μουσουλμανικούς πληθυσμούς, με στόχο την διεύρυνση της επιρροής της. Η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης, της Συνθήκης των Παρισίων περί εκχώρησης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα του 1947, η μη αποδοχή της σύμβασης του Montego Bay για το Δίκαιο της θάλασσας, και η επιλεκτική μόνο επίκλησή του. Και βέβαια η ρητορική της και η διαρκής και πολυεπίπεδη κλιμάκωση των προκλήσεων έναντι της Ελλάδας.

Είναι κομβικής σημασίας να αντιληφθούμε με τρόπο σφαιρικό και ολοκληρωμένο την στόχευση και την στρατηγική της Τουρκίας. Με απλά λόγια να την διαβάσουμε σωστά. Είναι δραματικά διαφορετικό εάν επρόκειτο για μια χώρα που όπως σε πολλές περιπτώσεις ανά τον κόσμο έχει κάποιες διαφωνίες με ένα γειτονικό κράτος που επιθυμεί να τις λύσει με τους παραδεκτούς τρόπους επίλυσης διαφορών, ή αντίθετα επιδιώκει να ανατρέψει συνολικά το status quo με απώτερο στόχο την ηγεμονία στην ευρύτερη περιοχή. Δυστυχώς συμβαίνει το δεύτερο. Όλα δείχνουν ότι η Τουρκία θεωρεί ότι ιστορικά, γεωπολιτικά, με βάση το μέγεθος και τον πληθυσμό της δικαιούται ηγετικού ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο και επέκεινα. Ρόλου που θα την αναβιβάζει σε πρωταγωνιστή και κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή, με συνακόλουθη την σχετική υποβάθμιση της σημασίας και του ρόλου των υπολοίπων και την σταδιακή καθυπόταξη τους στις προτεραιότητες της ίδιας.

Οι παραδοχές αυτές δεν επιτρέπουν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Η άποψη ότι για την ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε την διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων.

Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά.
Βεβαίως και η Ελλάδα πρέπει να εμμένει στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και τον σεβασμό των διεθνών συνθηκών. Βεβαίως και πρέπει να κρατά ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας, όπως άλλωστε έπραξαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις. Και βεβαίως είμαστε πρόθυμοι να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο για την μόνη πραγματική διαφορά στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, την οριοθέτηση δηλαδή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας. Γιατί εξ ίσου βεβαίως είναι αδιανόητη διαπραγμάτευση ή παραπομπή περί γκρίζων ζωνών, κυριαρχίας επί νήσων, νησίδων και βραχονησίδων, αποστρατιωτικοποίησης νησιών που απειλούνται και του αναφαίρετου μονομερούς δικαιώματος της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.

Η στάση αυτή, της σταθερής γραμμής υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θέσεων χαρακτηρίζεται ενίοτε επικριτικά ως λογική της ακινησίας. Αν όμως η δήθεν κινητικότητα, δηλαδή η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις, το επιχείρημα είναι και έωλο και επικίνδυνο.

Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων.

Κατά καιρούς, έτσι και πρόσφατα, εγείρεται συζήτηση περί συνεκμετάλλευσης. Σύμφωνα με το αφήγημα, ο από κοινού προσπορισμός οφέλους από τα κοιτάσματα ορυκτού πλούτου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα ήταν ισχυρό κίνητρο να ξεπεραστούν οι διαφωνίες και να οδηγηθούμε σε μια επ αμοιβαία ωφελεία διευθέτηση. Παραβλέπει όμως το αφήγημα αυτό, δύο ουσιωδέστατους παράγοντες. Πρώτον, ότι συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Και δεύτερον διότι στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αξιοποίηση του τυχόν υφιστάμενου ορυκτού πλούτου είναι το βασικό κίνητρο της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Ενώ αντιθέτως, η συνολική της συμπεριφορά, η ρητορική της και η συνεχής κλιμάκωση των προκλήσεων, η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, το ίδιο το ιδεολόγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» καταδεικνύει ότι η πραγματική της στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελος της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της.
Δεν είναι καινοφανείς οι σκέψεις αυτές και ο επί αυτών διεξαγόμενος εδώ και χρόνια διάλογος. Αποκτούν όμως ξεχωριστό ενδιαφέρον στις μέρες μας υπό το φως του πολέμου στην Ουκρανία. Και τούτο διότι κάθε πλευρά αποσκοπεί να αξιοποιήσει τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται.

Αφ’ ενός η Τουρκία επιδιώκει να αναβαθμίσει το γεωπολιτικό της εκτόπισμα, διατηρώντας διαύλους επικοινωνίας και με τους δύο εμπολέμους, προσφέροντας υπηρεσίες διαμεσολαβητή και αξιοποιώντας την γεωγραφική της θέση για να επηρεάσει προς όφελός της την στάση της Δύσης.

Αφ’ ετέρου η Δύση ενώπιον της ανάγκης σύμπηξης ενιαίου αντιρωσικού μετώπου να υπερεκτιμήσει την σπουδαιότητα του ρόλου της Τουρκίας, παραβλέποντας και υποτιμώντας τις κατά καιρούς αποκλίσεις της από την δυτική γραμμή και τον αλληθωρισμό της προς την Ρωσία, αλλά και την αναθεωρητική της συμπεριφορά. Η ανάγκη δηλαδή διατήρησης της ηρεμίας και της ενότητας εντός της Συμμαχίας, η διακαής επιθυμία να προσελκυσθεί η Τουρκία στις συμμαχικές προτεραιότητες, να οδηγούσε σε διάθεση κατευνασμού και καλοπιάσματος της Τουρκίας και συνακόλουθα σε πιέσεις προς τους γείτονές της να υποκύψουν έστω και μερικώς σε αξιώσεις της.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που ανακύπτει ο προβληματισμός αυτός. Συχνά στο παρελθόν, ακόμα και το πρόσφατο, η συμπεριφορά της Δύσης και πρωτίστως των ΗΠΑ αντανακλούσε την αντίληψη ότι βασική προτεραιότητα στην περιοχή ήταν να κρατηθεί η Τουρκία πάση θυσία στο δυτικό στρατόπεδο. Συνέπεια της αντίληψης αυτής ήταν η υιοθέτηση πολιτικής ίσων αποστάσεων έναντι της Τουρκίας και της Ελλάδας, η αποφυγή απερίφραστης καταδίκης των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων, οι συστάσεις για διάλογο και αμοιβαίους συμβιβασμούς, παραβλέποντας ότι η μεν Ελλάδα ζητά τον σεβασμό και την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, ενώ η Τουρκία προβάλλει διεκδικήσεις διαμετρικά σε αντίθεση με αυτό, απειλεί με πόλεμο και προσφεύγει στην διπλωματία των κανονιοφόρων. Οι πρόσφατες ενέργειες και τοποθετήσεις της ηγεσίας της αποδεικνύουν ότι έχει υιοθετήσει συμπεριφορά ταραξία στην περιοχή. Ίσες αποστάσεις όμως και ουδετερότητα μεταξύ δικαίου και αδίκου, μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, συνιστά εύνοια προς τον παρανομούντα, συνιστά έμμεση και υποκριτική στήριξη προς τον ταραξία.

Οι διαπιστώσεις αυτές προφανώς και δεν αναιρούν την ορθότητα των επιλογών της Ελλάδας, να ανήκει στην Δύση, να είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Συνιστούν όμως το κεντρικό πρόβλημα της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Και το πρόβλημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα και φόρτιση από τον πόλεμο της Ουκρανίας και τη γενικευμένη κρίση που ο πόλεμος αυτός προκάλεσε και προκαλεί.

Σημαίνουν ακόμα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει και να εντείνει τις προσπάθειες της για διεύρυνση των διπλωματικών της ερεισμάτων, για ενίσχυση των αμυντικών συνεργασιών της, για διαρκή προβολή των επιχειρημάτων της ιδίως προς συμμάχους και εταίρους, όπως ήδη και σωστά πράττει, αναδεικνύοντας την ορθότητα των θέσεών της αλλά και το επιβλαβές της επαμφοτερίζουσας στάσης τους. Και βέβαια για ισχυροποίηση της αμυντικής και αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας και στήριξη, ηθική και υλική, των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων.

Είναι επίσης επείγουσα ανάγκη να αναστραφούν οι δυσμενείς τα τελευταία χρόνια, δημογραφικές τάσεις. Σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα το δημογραφικό, αν δεν ανασχεθεί θα καταστεί με μαθηματική ακρίβεια το μείζον εθνικό πρόβλημα.

Είναι βέβαιο ότι ο αγώνας αυτός απαιτεί εθνική ενότητα και ομοψυχία, επιβάλλει συνεχή και συνεπή υπεράσπιση της εθνικής στρατηγικής απ’ όλους μας. Δεν είναι ούτε εύκολος ούτε βραχύβιος ο αγώνας αυτός και είναι ανάγκη να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Είναι όμως αγώνας που οφείλουμε στο έθνος και την συνείδησή μας. Σε τελική ανάλυση, ασχέτως επί μέρους απόψεων, όλες και όλοι την ίδια γαλανόλευκη φανέλλα φοράμε!

Έλεγε ο Charles de Gaulle, ο κορυφαίος Γάλλος και ίσως Ευρωπαίος ηγέτης του 20ου αιώνα : «Πατριωτισμός είναι όταν η αγάπη για τον λαό σου έρχεται πρώτη. Εθνικισμός όταν το μίσος για άλλους έρχεται πρώτο».

Εμείς δεν μισούμε κανέναν. Αγαπάμε όμως την πατρίδα και τους ανθρώπους της. Πολύ και βαθειά. Και υπογράμμιζε ακόμα ο De Gaulle :” ‘Ολη μου την ζωή είχα μια συγκεκριμένη ιδέα για την Γαλλία “. Και εμείς στρατηγέ μου, κατ’ αναλογία, μια συγκεκριμένη ιδέα για την Ελλάδα έχουμε.