Κώστας Καραμανλής: Εξηγήσαμε ότι χρειάζεται λύση που δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φορέας για ανιστόρητες πολιτικές, δεν θα μπορεί να επιστρατευθεί σαν όχημα στην εξυπηρέτηση εθνικιστικής και αλυτρωτικής λογικής, δεν θα μπορεί να υπηρετεί αντιλήψεις που ανήκουν στο χειρότερο βαλκανικό παρελθόν.

( Από τα πρακτικά της Βουλής)

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Ελλάδα ασκεί πολιτική ανοιχτών οριζόντων· ασκεί πολιτική ανοιχτών θυρών για τους γείτονές της που θέλουν να συναντήσουν το ευρωπαϊκό μέλλον. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει -δεν μπορεί να σημαίνει- παράκαμψη αρχών. Η πορεία προς τους ευρωατλαντικούς θεσμούς δεν ορίζεται από κάποια αυτόματη, μηχανική διαδικασία· απαιτεί προσαρμογές σε ένα αρραγές και αδιάσπαστο σύνολο αρχών, από το οποίο δεν γίνονται εκπτώσεις· απαιτεί έμπρακτη απόδειξη σχέσεων καλής γειτονίας· απαιτεί προσαρμογή στις αρχές που ισχύουν για όλους. Μόνον έτσι χτίζονται σταθερές και διαχρονικές εταιρικές και συμμαχικές σχέσεις. 
Και αυτό αφορά, χωριστά και εξ ολοκλήρου, κάθε ένα από τα ενδιαφερόμενα κράτη. Αφορά άμεσα τη γειτονική FYROM, αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας που πρέπει να έχουν με αυτούς με τους οποίους θέλουν να γίνουν σύμμαχοι. Η υποχρέωσή τους να συμπράξουν, ώστε να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση στην εκκρεμότητα της ονομασίας, υπάρχει από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του νέου κράτους. Το ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, υπογραμμίζοντας ότι η λύση χρειάζεται, για να αποφευχθούν αρνητικές συνέπειες στην περιφερειακή συνεργασία και σταθερότητα. 
Το γειτονικό κράτος ξεκίνησε την πορεία του με προσωρινή ονομασία· αποδέχθηκε την ύπαρξη εκκρεμότητας στην ονομασία του και συμφώνησε να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα στο πλαίσιο του ΟΗΕ, προκειμένου να βρεθεί οριστική, αμοιβαία αποδεκτή λύση. Οι διαπραγματεύσεις αυτές -όπως ξέρουμε όλοι, κρατούν εδώ και δεκαπέντε περίπου χρόνια- διεξάγονται γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό. 
Παρόλο, όμως, που η Ελλάδα είχε κάνει μεγάλα βήματα, προκειμένου να συναντηθούμε στη μέση του δρόμου, δεν έγινε το ίδιο από τη γειτονική χώρα. Η Κυβέρνηση, και σε αυτό το ζήτημα, κινήθηκε και κινείται με βαθιά συναίσθηση ευθύνης. Προσήλθαμε στον πρόσφατο κύκλο συζητήσεων με ειλικρινή βούληση επίλυσης του προβλήματος, με στόχο να αρθούν οι εκκρεμότητες που τραυματίζουν την καλή γειτονία, με σκοπό να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον στις διμερείς σχέσεις. 
Από την πλευρά μας, υπήρξε -και υπάρχει- απόλυτη ειλικρίνεια και εποικοδομητικό πνεύμα. Είπαμε, με σαφήνεια και ειλικρίνεια, ότι θέλουμε λύση που να υπηρετεί την περιφερειακή ασφάλεια, να συμβάλλει στην ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων και να οδηγεί τη γειτονική χώρα στις ευρωατλαντικές φιλοδοξίες της. Είπαμε δημόσια και καθαρά ότι επιδιώκουμε μια πρακτική, εφαρμόσιμη λύση, που να αντανακλά τις πραγματικότητες της περιοχής. Επιδιώκουμε πραγματικά σύνθετη ονομασία, που να ισχύει «erga omnes» έναντι όλων. 
Εξηγήσαμε ότι χρειάζεται λύση που δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φορέας για ανιστόρητες πολιτικές, δεν θα μπορεί να επιστρατευθεί σαν όχημα στην εξυπηρέτηση εθνικιστικής και αλυτρωτικής λογικής, δεν θα μπορεί να υπηρετεί αντιλήψεις που ανήκουν στο χειρότερο βαλκανικό παρελθόν. 
Η Ελλάδα θέλει την ένταξη των γειτόνων μας τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Το δικό τους όραμα, ο δικός τους φιλόδοξος στόχος είναι και δική μας επιδίωξη. Όμως, αυτή η προοπτική δεν χτίζεται πάνω σε τόσο σοβαρές εκκρεμότητες. Δεν χτίζονται έτσι συμμαχικές σχέσεις. Δεν χτίζονται έτσι σχέσεις εταιρικότητας. Συμμετοχή στο διεθνές γίγνεσθαι χωρίς σεβασμό στους διεθνείς κανόνες, δεν γίνεται. Συμμετοχή στους ευρωατλαντικούς θεσμούς χωρίς σεβασμό στις αρχές που διέπουν τη λειτουργία τους, δεν γίνεται. Δεν μπορεί να ζητά μια χώρα τα οφέλη που εγγυώνται οι διεθνείς οργανισμοί και να απορρίπτει τις αρχές τους. Δεν μπορεί να ζητά συμμαχία με μια χώρα και ταυτόχρονα να αναπτύσσει εθνικιστικές και αλυτρωτικές λογικές σε βάρος της. 
Είπαμε -χωρίς αμφισημίες, χωρίς μισόλογα- ότι εάν η γειτονική χώρα θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, οφείλει να ανταποκριθεί στο αυτονόητο: να συμπράξει ώστε να δοθεί λύση στα σοβαρά ζητήματα που πλήττουν τις σχέσεις καλής γειτονίας. Είπαμε, σε όλους τους τόνους και προς όλες τις κατευθύνσεις, ότι «η μη λύση θα σημαίνει τη μη πρόσκλησή της στη Συμμαχία». Επανέλαβα τη θέση αυτή, την ώρα που ξεκινούσε στο πλαίσιο του ΟΗΕ ο τελευταίος -σ’ εκείνο το στάδιο- κύκλος διαπραγματεύσεων. Ορίσαμε ξεκάθαρες γραμμές και είπαμε προς κάθε κατεύθυνση πως πίσω από τις γραμμές αυτές δεν πρόκειται να πάμε ούτε ένα βήμα. 
Βεβαίωσα τη Βουλή, βεβαίωσα τους Έλληνες πολίτες ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε ούτε τις γραμμές που χαράξαμε ούτε τα δικαιώματά μας, ούτε τα μέσα που διαθέτουμε. Υπογράμμισα, από αυτό εδώ το βήμα, ότι ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ ο κύκλος εκείνος ήταν εξαιρετικά κρίσιμος. Υπήρξαμε συνεπείς και υπεύθυνοι. Αντιμετωπίσαμε και εκείνη την προσπάθεια του προσωπικού απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ με βούληση συνεννόησης, αλλά και με αποφασιστικότητα που κανένας δεν μπορούσε να αμφισβητήσει.
Όμως στη γειτονική χώρα επικράτησαν αυταπάτες· επικράτησαν ψευδαισθήσεις· επικράτησε η λογική της αδιαλλαξίας. Ακόμη κι όταν εμφανίζονταν κάποιες δειλές ενδείξεις, κάποιες μεμονωμένες σκέψεις μετακίνησης από την αδιαλλαξία, έρχονταν νεότερες επίσημες δηλώσεις να τις υπονομεύσουν και, τελικά, να τις εξουδετερώσουν. Παραγνωρίστηκε από τους γείτονές μας η αρχή που υπαγορεύει σε όλους όσοι θέλουν να μετέχουν στο διεθνές γίγνεσθαι, τον απόλυτο σεβασμό στους διεθνείς κανόνες. Παραγνωρίστηκαν οι αρχές της καλής γειτονίας. Επικράτησαν εθνικιστικές και ανιστόρητες λογικές. Και αυτό ήταν και είναι λάθος των γειτόνων μας, που πρέπει να γίνει αντιληπτό. Αναμένουμε να επικρατήσουν αντιλήψεις που να οδηγούν τη FYROM σ’ ένα ευρωπαϊκό αύριο. 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στο διάστημα που πέρασε, επαναφέραμε το θέμα από τη διεθνή λήθη στο διεθνές προσκήνιο. Το κάναμε με καλό σχεδιασμό, με έγκαιρη προετοιμασία, με ολοκληρωμένη δράση. Οφείλω να διευκρινίσω ότι δεν πήγαμε στο Βουκουρέστι για να λύσουμε το πρόβλημα της ονομασίας του γειτονικού κράτους. Ο χρόνος -με αποκλειστική ευθύνη της FYROM- δεν επαρκούσε. Και βέβαια, δεν μπορούσε να είναι λύση μια κάποια δήλωση συμφωνίας, που θα γινόταν την τελευταία στιγμή. Προσχηματικές κινήσεις δεν γίνονταν και δεν γίνονται δεκτές. Ακόμη και ενδεχόμενη συμφωνία χωρίς επικύρωση από το Συμβούλιο Ασφαλείας, δεν θα αποτελούσε λύση. Το είπαμε ευθέως. Τονίσαμε εγκαίρως ότι τέτοιες απόπειρες θα ήταν μάταιες. Ήμασταν σαφείς· ήμασταν κατηγορηματικοί· ήμασταν ειλικρινείς.
Είναι γεγονός ότι, όσο πλησίαζε η ώρα για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, αναπτύσσονταν προβληματισμοί αλλά και σενάρια αμφισβήτησης των θέσεων και των προθέσεών μας. Υποστηρίχθηκε ότι μπορεί να απομονωθούμε. Λέχθηκε ότι μπορεί να διστάσουμε. Ακούστηκε ότι μπορεί να παγιδευτούμε στη διατύπωση των Συμπερασμάτων της Συνόδου. Δεν έγινε τίποτε από όλα αυτά: δεν διστάσαμε, δεν απομονωθήκαμε, δεν παγιδευτήκαμε! Βρήκαμε πολλούς και καλούς συμπαραστάτες. Υπογραμμίζω τη συμπαράσταση μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών. Και αυτό, βέβαια, δεν έγινε τυχαία· έγινε γιατί αναπτύξαμε πειστικά επιχειρήματα· έγινε με σκληρή δουλειά· έγινε με συντονισμένη προσπάθεια, αθόρυβα αλλά και υπεύθυνα. Η Ελλάδα εργάστηκε με προνοητικότητα και μίλησε με καθαρότητα. Διαπραγματεύτηκε σκληρά και προχώρησε με αυτοπεποίθηση.
Δεν είχαμε, λοιπόν, παρά να επαναλάβουμε, με παρρησία και σοβαρότητα, τη θέση μας: Η γειτονική χώρα μπορεί να ανοίξει το δρόμο προς τους ευρωατλαντικούς θεσμούς μόνον εάν εγκαταλείψει την προσκόλλησή της στο αδιέξοδο παρελθόν.
Επαναλάβαμε απλά και υπεύθυνα ότι, σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα μπορούσε να υπάρξει πρόσκληση για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Δεν ήταν, βέβαια, σκοπός μας το βέτο. Δεν είναι η λύση στο πρόβλημα. Έγινε όμως -εξαιτίας της αρνητικής στάσης της FYROM- αναγκαίο μέσο· έγινε μοχλός για τη μετακίνηση από την αδιαλλαξία· έγινε χρέος μας. Και στο χρέος αυτό ανταποκριθήκαμε με πλήρη συναίσθηση ευθύνης.
Οφείλω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να επισημάνω ότι στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου λειτούργησε η αρχή της ισοτιμίας και αναδείχθηκε ο δημοκρατικός χαρακτήρας στη λήψη των αποφάσεων. Αποδείχθηκε ότι η συναίνεση ήταν, είναι και παραμένει ο θεμέλιος λίθος για τη λειτουργία της Συμμαχίας. Το αποτέλεσμα είναι σαφές, μιλάει από μόνο του. Το Ανακοινωθέν του Βουκουρεστίου αναγνωρίζει ότι η εκκρεμότητα στην ονομασία του γειτονικού κράτους συνιστά ουσιαστικό, σύγχρονο διεθνές ζήτημα, που επηρεάζει την περιφερειακή σταθερότητα και την επιδίωξη σχέσεων καλής γειτονίας. Κάνει σαφή αναφορά στη διαδικασία του ΟΗΕ και διατυπώνει πρόσκληση για σύντομη επανάληψη των συζητήσεων. Δίνει, έτσι, μια ισχυρή απάντηση στις ακραίες και αντιπαραγωγικές εκείνες φωνές που ήθελαν τα Σκόπια να αποχωρούν από τις συνομιλίες.
Το σημαντικότερο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ότι η απόφαση του ΝΑΤΟ υιοθετεί την ελληνική θέση.

Η θέση μας ότι «μη λύση σημαίνει μη πρόσκληση», στην ουσία, έγινε θέση της Συμμαχίας. Και αυτό είναι μια σημαντική εξέλιξη στο δεκαεφτάχρονο αδιέξοδο της εκκρεμότητας. Το κέρδος είναι ότι η ελληνική θέση έγινε συμμαχική· το κέρδος είναι ότι η άρση της εκκρεμότητας στην ονομασία του γειτονικού κράτους αποτελεί πολιτικό όρο για την ένταξή του στο ΝΑΤΟ· το κέρδος είναι η επιβεβαίωση και η ανάδειξη της αξιοπιστίας της εξωτερικής πολιτικής μας, είναι η αξιοπιστία της χώρας μας, σε τελική ανάλυση. Αυτό που είπαμε, το κάναμε! Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για μια ακόμη φορά θέλω να απευθυνθώ προς τους γείτονές μας. Δεν θέλαμε και δεν θέλουμε να βρεθούν αποκλεισμένοι ούτε από το ΝΑΤΟ ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν ήταν και δεν είναι αυτός ο στόχος μας. Αντιθέτως μάλιστα! Θέλουμε την ένταξή τους στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Θέλουμε να έχουμε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας. Θέλουμε τη χώρα τους άρρηκτα ενταγμένη σε μια περιοχή δημοκρατίας, ειρήνης και σταθερότητας, σε μια περιοχή ανάπτυξης και προόδου για όλους τους λαούς της, σε μια περιοχή που αφήνει το παρελθόν για να συναντήσει το μέλλον, απαλλαγμένη από εθνικιστικές εξάρσεις, φανατισμούς και αντιπαλότητες. 
Πολλές φορές έως τώρα, κάλεσα την πολιτική ηγεσία των Σκοπίων να ανταποκριθεί στα βήματα που έκανε η Ελλάδα, για να βρούμε κοινά αποδεκτή λύση. Απευθύνθηκα, κατ’ επανάληψη, στους γείτονές μας με καθαρότητα θέσεων και ειλικρίνεια προθέσεων. Ξέρουν πολύ καλά ότι υποστηρίζουμε έμπρακτα την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη, την προκοπή της χώρας τους. Είναι ανάγκη να πιστέψουν, όπως πιστεύουμε κι εμείς, στις δυνατότητες των δύο λαών να αναπτύξουν πλήρως τις σχέσεις τους, σ’ ένα ευρωπαϊκό αύριο καλής γειτονίας. Χρειάζεται, λοιπόν, να βρούμε αμοιβαία αποδεκτή λύση. Και αυτό χρειάζεται να γίνει το ταχύτερο δυνατό.
Από την πρώτη στιγμή, απηύθυνα, από το Βουκουρέστι, ανοιχτή, δημόσια πρόσκληση στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων να συνεχίσουμε τη συζήτηση στο πλαίσιο του ΟΗΕ - το επανέλαβε πολλές φορές η Υπουργός Εξωτερικών, το επαναλαμβάνω και σήμερα, από το βήμα της Βουλής. Επιδιώκουμε λύση που συνυπολογίζει τις ευαισθησίες όλων και διασφαλίζει σχέσεις καλής γειτονίας. Είμαστε γείτονες και θα ζήσουμε στην ίδια περιοχή. Είμαστε γείτονες και θα ζήσουμε ο ένας δίπλα στον άλλον. Θέλουμε λοιπόν λύση ρεαλιστική, πρακτική, εφαρμόσιμη, προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας, προς όφελος των διμερών σχέσεων, προς όφελος και των δύο λαών.
Οι γείτονές μας έχουν την ευκαιρία να ανοίξουν διάπλατα το δρόμο της χώρας τους προς τους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Έχουν την ευκαιρία να αξιολογήσουν τα πραγματικά δεδομένα, να διαμορφώσουν θέσεις εποικοδομητικές, να εγκαταλείψουν το παρελθόν, για να κερδίσουν το μέλλον. 
Η ευκαιρία είναι στα χέρια τους, και την ευκαιρία αυτή ας μην την αφήσουν να πάει χαμένη. Αυτό είναι το μήνυμά μας στο λαό της γειτονικής χώρας. Και το μήνυμα αυτό -μήνυμα φιλίας και συνεργασίας- είναι καθαρό, σταθερό, ειλικρινές. Θέλουμε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας. Δεν παίζουμε, όμως, με τη σταθερότητα στην περιοχή μας· δεν παίζουμε με την ασφάλεια της γειτονιάς μας· δεν παίζουμε με τα εθνικά ζητήματα!